Mine Özdemir Güneli / İstanbul – Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yaklaşık 3 milyon 920 bin öğrenci ve 220 bin öğretmenin etkilendiği depremlerin yarattığı tahribatı ortadan kaldırmak için geride bıraktığımız bir yılda pek çok çalışma yürüttü. Seferberlik anlayışıyla hareket eden gerçekleştirdiği çalışmalardan bazıları şöyle:
5 bin kişi
– Yaklaşık 5 bin kişilik MEB Arama Kurtarma Birimi (MEB AKUB) ekipleri, arama kurtarma ve lojistik destek çalışmalarına katıldı.
– AKUB ekipleri, bölge dışından gelen ekiplerin çalışmalarının koordine edilmesi ve çadır kurulumu, yiyecek içecek dağıtımı gibi görevler de yaptı. Bakanlık, 17 Ağustos’a kadar MEB AKUB üye sayısını 10 bine çıkarmayı planlıyor.
– Eğitim yapıları analiz edildi, ağır hasarlı binaların yıkımına, orta hasarlı binaların ise deprem performans analizlerinin yapılmasına karar verildi. Yıkım ve güçlendirilme kararı verilenler ile ağır hasarlı olup yıktırılan binalar için yatırım planlaması yapıldı.
Konaklama hizmeti
– Kademeli olarak eğitim öğretime başlama kararının alınmasıyla eğitim öğretime açılabilir durumdaki az hasarlı okullar belirlendi. Yaklaşık 45 bin dersliğin onarım çalışmaları tamamlanarak öğrencilerin hizmetine sunuldu.
– Depremlerin ardından 27 Eylül 2023’e kadar Bakanlığa ait öğretmenevi ve akşam sanat okullarında toplam 754 bin 180 depremzedeye konaklama ve yemek hizmeti verildi.
– Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere destek olmak için 82 özel eğitim destek çadırı ve konteyner sınıfı oluşturuldu. Deprem bölgesinde tüm çadır bölgeleri ve toplanma yerlerinde çocuklar için 416 adet psikolojik destek, oyun ve etkinlik çadırı kuruldu. Bu çadırlarda 4 bin 574 rehber öğretmen, psikolojik danışman görev aldı.
– Bakanlık, 2023 Mart sözleşmeli öğretmenlik ataması sürecinde 21 bin 569’u deprem bölgesinde bulunan 10 ile olmak üzere toplam 44 bin 573 öğretmenin atamasını yaptı. Yeni atanan veya görev yeri değişikliği nedeniyle yeni görev yerlerinde çalışmaya başlayacak öğretmenler için öğretmenevi ve akşam sanat okullarında konaklama hizmeti sağlandı.
– Öğretmenlerin deprem bölgesi dışındaki illere tayin istekleri yerine getirildi, deprem bölgesi dışındaki illerde görev yapan öğretmenlerden gönüllü olanlar deprem bölgesine görevlendirildi, farklı zamanlarda yapılan atamalarla öğretmenlerin sağlık özrü ve aile birliğine dayanan yer değiştirme işlemleri gerçekleştirildi.
Ek kontenjan
– Öğrencilerin istedikleri illere nakilleri gerçekleştirildi, Bursluluk Sınavı için ayrılan 70 bin burs kontenjanı, bu yıl deprem bölgesi için 100 bine çıkarıldı.
– Liseye Geçiş Sistemi (LGS) sürecinde merkezi sınavla öğrenci alan okullara yerleştirme tercihi yapmış, deprem nedeniyle olağanüstü hal ilan edilen illerde kayıtlı olan öğrenciler için her 30 kontenjana iki öğrenci olacak şekilde ek kontenjan verildi.
– Depremde yıkılan ya da hasar gören okullarda eğitim gören öğrenciler taşımalı eğitim kapsamına alındı ve yemek hizmetinden faydalandırıldı. Bu kapsamda 370 binin üzerinde öğrenci, 11 ilde taşımalı eğitimden ve yemek hizmetinden yararlandı.
– Öğrenme kayıplarının telafisi için destekleme ve yetiştirme kursları ve yaz okulları açıldı, örgün öğretim dışında kalan vatandaşlar için el sanatları, nakış, moda tasarım, yiyecek içecek gibi alanlarda halk eğitimi kursları açıldı. Deprem bölgesinde bulunan öğrencilere toplam 80 bin kırtasiye seti yardımı yapıldı.
Gidenlerin çoğu döndü
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, deprem bölgesindeki son durumla ilgili yaptığı açıklamada şu bilgileri verdi:
– Deprem bölgesinde bugün itibarıyla öğrenci sayısı 3 milyon 663 bin 546. Gidenlerin büyük bölümü geri döndü.
– Depremden önce 11 ilin tamamında 119 bin 200 derslik bulunuyordu. Az hasarlı 45 bin dersliğin onarımı tamamlandı, hizmete sunuldu. 12 bin 119 derslik orta ya da ağır hasarlı olarak tespit edildi. Bu okulların iki katı inşa edilecek. Bölgede proje bedeli 62.6 milyar TL olan 22 bin 39 yeni derslik yapılması hedefleniyor.
– 3 bin 100 derslik tamamlanarak yeni eğitim-öğretim döneminde hizmete açıldı.
– Deprem bölgesine 21 bin 569 yeni öğretmen atandı. Bölgede yaklaşık 210 bin öğretmen bulunuyor.
– İstanbul’da deprem riskine karşı 367 okul, 11 bin 590 derslik yıkılarak yeniden yapıldı. Şu anda da 50 okul, bin 329 dersliğin yeniden yapımı devam ediyor. Ayrıca YİKOB tarafından 7 okul, 207 dersliğin de yapımı sürüyor.
Ders zili geç çaldı, sınav konuları azaldı
Depremler tam da yarıyıl tatilinin başlayacağı gün oldu. MEB tarafından depremin ardından ilk ve ortaöğretim kurumlarında okulların açılması 15 gün erteledi. Ardından MEB’in okullarla ilgili hayata geçirdiği bir dizi karar şöyle:
– 71 ilde okullar 18 Şubat’ta açılırken deprem bölgesindeki iller, koşullarına göre eğitim açısından üç kategoriye ayrıldı. Kilis, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da ders zili 1 Mart’ta çaldı. Adana, Gaziantep ve Osmaniye’de okullar 13 Mart’ta kapılarını açtı. Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş ve Hatay ise okul zili çalan son illerdi. 20 Nisan’da tüm illerde eğitime geçilebildi.
– 10 ilde ve Elazığ’da ikinci dönem tüm sınıf ve kademelerde, yine 10 ilden diğer illere nakil yaptıran öğrencilerden devam şartı aranmadı.
– Depremden etkilenen bölgelerdeki anne veya babası ya da vasisi vefat eden okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin tamamı 2022-2023 eğitim öğretim yılı sonuna kadar burslu öğrenci kapsamına alındı.
– Liselere Geçiş Sınavı’nda (LGS) 8. sınıf ikinci dönem konuları, Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) 12. sınıf ikinci dönem konuları sınav kapsamından çıkarıldı.
Üniversitelerde uzaktan eğitim
– YÖK tarafından üniversitelerin 20 Şubat’ta uzaktan eğitime başlaması kararı alındı. Uygulamalı eğitim veren programlarda ise eğitimler yüz yüze sürdürüldü.
– Talep eden öğrenciler bahar döneminde kayıtlarını dondurabildi ve bu süre programın azami öğrenim süresinden düşülmedi.
– Nisan ayında üniversitelerde, uzaktan eğitimin yanı sıra isteyen öğrencilere devam şartı olmadan yüz yüze eğitim imkânı da sunan hibrit eğitime geçildi. Ara dönem sınavlarının ise online yapılmasını kararlaştırdı. Ancak bazı üniversitelerde alınan senato kararları gereği farklı uygulamalara gidildi.
– 2023-2024 akademik yılında deprem bölgesindeki üniversitelerin uzaktan mı, yüz yüze mi yoksa hibrit mi eğitim vereceği konusunda karar üniversitelere bırakıldı. Bölgedeki üniversitelerin bir kısmı hibrit eğitim verirken bir kısmı yüz yüze eğitime geçti.
Burslar iki katına çıkarıldı
Depremin ardından eğitim dernekleri ve vakıflar da harekete geçti. Öncelikle ailesi ve kendisi depremden etkilenen bursiyerleriyle iletişim kurmaya çalışan kurumlar, verdikleri burs miktarını iki katına çıkararak bu zor günlerinde öğrencilerin yanlarında oldu. Deprem bölgesinde faaliyetlerine devam eden kuruluşların öne çıkan çalışmaları şöyle:
– Türk Eğitim Vakfı (TEV), ebeveyn veya kardeş kaybı yaşayan, kendisi yaralanan ya da evi yıkılan 1.360 yükseköğretim öğrencisine Mart-Haziran 2023’te burs desteği sağladı.
– Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) vatandaşlara barınma, ısınma, temel gıda ve hijyen desteğinde bulundu. 15 konteyner kentte öğrenim birimleri kurdu. 500’den fazla gönüllüsüyle TEGV, 25 binden fazla çocuğa ulaştı.
– Türk Eğitim Derneği (TED) ebeveyn kaybı yaşamış çocuklara burs desteği sağladı.
– Darüşşafaka Eğitim Kurumlarında her yıl alınan ortalama 120 öğrenciye ek olarak, deprem bölgesinden de 104 çocuk kabul edildi. Ayrıca eğitim hakkı elde edemeyen yine deprem bölgesinden 100 öğrenciye de burs ve uzaktan eğitim desteği verildi.
– Koruncuk Vakfı’nın ‘Bir Kız Gelecek’ projesi kapsamında yeni bir yurt binası inşa edilecek. Projeyle 25 depremzede kız çocuğuna barınma, eğitim ve yaşam boyu destek imkânı sağlanacak.
